تسمه تایم یکی از اجزای اساسی و حیاتی در موتورهای احتراق داخلی است که وظیفه هماهنگی زمان‌بندی بین حرکت پیستون‌ها و سوپاپ‌ها را بر عهده دارد. این قطعه به طور معمول از جنس لاستیک با تقویت‌کننده‌های پارچه‌ای و رشته‌های فولادی ساخته می‌شود که باعث افزایش استحکام و دوام آن می‌گردد. اگر تسمه تایم خراب شود یا زمان‌بندی آن به هم بخورد، می‌تواند عواقب جدی و پرهزینه‌ای برای موتور به وجود آورد، از جمله آسیب به سوپاپ‌ها و پیستون‌ها. برای همین، توصیه می‌شود که این قطعه به صورت دوره‌ای و با توجه به استانداردهای تولیدکننده خودرو بررسی و در صورت نیاز تعویض شود. بسیاری از خودروها دارای دفترچه راهنمایی هستند که در آن زمان تعویض تسمه تایم مشخص شده است و مالکان باید به این نکته توجه ویژه‌ای داشته باشند. همچنین، عموماً بهتر است تسمه تایم را در زمان‌های مشخصی عوض کنید تا از بروز مشکلات جدی جلوگیری شود. تسمه تایم را می‌توان از فروشگاه‌های قطعات یدکی، نمایندگی‌های معتبر و همچنین فروشگاه‌های آنلاین تهیه کرد. در انتخاب تسمه تایم، کیفیت و اصل بودن قطعه بسیار مهم است، زیرا استفاده از تسمه‌های بی‌کیفیت می‌تواند به سرعت منجر به خرابی و آسیب‌های جدی به موتور شود. قیمت تسمه تایم نیز بسته به نوع خودرو، برند و محل فروش متفاوت است. برای مثال، تسمه‌های اصلی تولیدکنندگان معتبر معمولاً قیمت بالاتری دارند، اما در عوض کیفیت و دوام بیشتری را ارائه می‌دهند. در مقابل، تسمه‌های ارزان‌تر ممکن است هزینه‌های بیشتری به دلیل تعمیرات بعدی به بار بیاورند. بنابراین، مالکان

تسمه تایم وسیله یا بهتر است بگویم تسمه ای است: که میل لنگ خودرو را به میل سوپاپ ها متصل می‌کند و وظیفه ی هماهنگ کردن حرکت آن ها را دارد. میل لنگ خودرو به وسیله ی تسمه تایم میل سوپاپ ها را به چرخش درآورده و می‌چرخاند و کنترل آن‌ها را بر عهده دارد، محل قرار گیری

همه چیز درباره تسمه تایم خودرو

تسمه تایم خودرو یا تسمه تایمینگ قسمتی از موتور احتراق داخلی خودرو است و در داخل موتور قرار دارد این قطعه میل لنگ خودرو را به میل سوپاپ یا سوپاپ‌ها متصل می‌کند. تا ۴ عمل اصلی موتور یعنی مکش، تراکم، انفجار و تخلیه صورت گیرد.

وظیفه تسمه تایم تنظیم زمان صحیح باز و بسته شدن سوپاپ‌ها ست، یعنی سوپاپ‌ها را به چرخش درآورده و کنترل می‌کند. در خودروهای مختلف محل قرارگیری میل سوپاپ با یکدیگر متفاوت است ولی در اکثر موارد این قطعه در سر سیلندر خودرو جایگذاری شده است.

به طور کلی سرعت گردش میل سوپاپ به میزان نصف سرعت گردش میل لنگ است و وظیفه تسمه تایم در این موقعیت، تنظیم زمان صحیح باز و بسته شدن سوپاپ‌ ها بسته به موقعیت مناسب پیستون‌ها است.

محل قرارگیری صحیح تسمه تایم از اهمیت زیادی برخوردار است و اگر تسمه تایم یک یا چند دندانه جابه‌جا شود زمان باز بودن سوپاپ‌ها به هم ریخته و در کار موتور اختلال ایجاد می‌کند.

تفاوت تسمه تایم و زنجیر تایم چیست؟

در گذشته در خودروها به جای تسمه تایم از زنجیر استفاده می‌شد و تا زمانی که آسیب جدی به موتور خودرو نرسانده بود تعویض نمی‌شد ولی امروزه تسمه جایگزین زنجیر شده و زمان تعویض آن برای هر مورد خاص مشخص است.

البته اکنون نیز در برخی از ماشین‌های سنگین از زنجیر استفاده می‌شود. بین این دو تفاوت  اساسی وجود دارد.

زنجیر تایم به خاطر جنس فلزی خود از آسیب‌هایی که احتمال رویت آن‌ها در تسمه تایم وجود دارد در امان است و می‌توان گفت عمر تعویض به اندازه  عمر خود پیشرانه است و نیازی به تعویض آن وجود ندارد.

برای این که بدانید خودروی شما از کدام نوع است، کافی است به دفترچه راهنمای آن مراجعه کنید  و یا با تماس و پرسش از مسئول فنی نمایندگی فروش خودرویتان از آن مطلع شوید.

دلایل خطر پارگی تسمه تایم

خودروسازان مختلف برای مدل‌های مختلف اتومبیل کیلومترهای متفاوتی را برای تعویض تسمه تایم عنوان می‌کنند. معیار رایج برای اکثر اتومبیل‌ها ۶۰ هزار کیلومتر است که برخی زودتر از موعد مقرر به تعویض احتیاج پیدا می‌کنند.

لازم به ذکر است که هنگام خرید خودروی دست دوم، شما از مدت کارکرد تسمه تایم آگاهی ندارید و نمی‌دانید که تسمه ی موتور آن تعویض شده است یا نه، اگر تعویض صورت گرفته زمان آن کی بوده اگر در مورد تسمه تایم اتومبیل تردید دارید بهتر است به یک مکانیک مراجعه کنید  تا آن را مورد بازبینی قرار دهد. مکانیک با یک کار ساده و برداشتن پوشش روی تسمه متوجه خواهد شد که در چه شرایطی قرار دارد.

خطر پارگی تسمه تایم چیست؟

پاره شدن تسمه که منجر به برخورد پیستون با سوپاپ ها می شود، معمولا با صدایی همراه است. البته در خودروهایی مانند موتورهای سری قبل پراید این پارگی فقط خاموشی موتور خودرو را به دنبال دارد.

زمانی که عمر تسمه تایم به پایان برسد و یا پارگی در آن رخ دهد عملکرد به موقع و صحیح سوپاپ ها مختل خواهد شد و سوخت و هوا درزمان مناسب وارد سیلندر نمی‌شوند و یا باز و بسته شدن سوپاپ‌ها به درستی و به میزان کافی انجام نمی‌گیرد و در نتیجه در کارکرد پیشرانه اثر منفی چشم گیری خواهد گذاشت.

علائم و نشانه های فرا رسیدن زمان تعویض تسمه تایم چیست؟

۱- دور موتور بد عمل می کند

اگر متوجه شدید هنگام رانندگی دور موتور به ۲ تا ۴ هزار دور رسیده، موتورتان تنظیم نیست و درست کار نمی‌کند، باید تسمه تایم را چک کنید. اگر شُل شده باشد، شروع به لغزش می کند و همین باعث می‌شود در حین شتاب گرفتن، دور موتور بالاتر برود. همچنین این می تواند نشانه از بین رفتن دندانه‌ها نیز باشد.

۲- از بین رفتن دندانه ها

تسمه تایم‌های کارکرده تر در مدت زمان استفاده شان دچار فرسایش و خوردگی دندانه‌ها می‌شوند. در حالی که معمولا پیشنهاد می‌شود تسمه تایم هر ۶۰ هزار کیلومتر عوض شود، برخی وسائل نقلیه فرق می‌کنند و این عدد می‌تواند تا ۱۱۰ هزار کیلومتر هم باشد. همیشه به دفترچه راهنمای خودروی خود برای پی بردن به این عدد مراجعه کنید.

۳- مشکلات استارت و حرکت

تسمه تایم یکی از قطعات کاملا دقیق طراحی شده خودروی شماست. بنابراین همیشه باید در حال تنظیم باشد تا بتواند به ازای هر یک بار چرخیدن میل بادامک، دقیقا دو بار میل لنگ را بچرخاند. دریچه ها یا سوپاپ‌های ورود و خروج گاز با چرخش میل بادامک، باز و بسته می‌شوند.

این دریچه ها دقیقا متناسب با لحظه حرکت پیستون‌ها باز و بسته می‌شوند. بنابراین اگر زمان بندی این چرخه به هم بخورد، بقیه کارها نیز از تنظیم خارج می‌شوند. این امر می تواند منجر به مشکلاتی در استارت نیز بشود چون زمانبندی غیردقیق تک تک قطعات می تواند باعث شود خودرو درست استارت نخورد.

میل سوپاپ در خودرو های مختلف با یکدیگر تفاوت دارد ولی در اکثر خودرو ها این قطعه در سر سیلندر خودرو جایگذاری شده است.

جنس تسمه تایم از چیست؟

جنس تسمه تایم از لاستیک می‌باشد و جالب است بدانید که در گذشته به جای تسمه تایم از زنجیر در خودرو ها استفاده می‌شد و تا زمانی که آسیب جدی به موتور خودرو نرسانده بود تعویض نمی‌شد ولی در این زمان تسمه تایم جای زنجیر را گرفته و نیاز به تعویض در مدت زمان مشخص دارد. هم اکنون هم در بعضی از ماشین‌ های سنگین از زنجیر استفاده می‌شود.

شل یا سفت بودن تسمه تایم چه تاثیری دارد؟

در این میان میزان سفت یا شل بودن تسمه تایم نیز از اهمیت فراوانی برخوردار است و این موضوع در میزان بازدهی موتور خودرو بسیار تاثیرگذار خواهد بود. در واقع درصد سفت یا شل بودن این قطعه با استفاده از نوعی هرزگرد تعیین می‌شود. به طور کل باید از سفت کردن بیش از اندازه‌ی این قطعه‌ی لاستیکی در خودرو پرهیز کرد. چرا که این موضوع موجب افزایش بی دلیل صدای موتور و کاهش میزان و کیفیت بازدهی نهایی آن می‌گردد.

زمان تعویض تسمه تایم:

در عین حال معمولا توصیه می شود هر ۶۰ هزار کیلومتر، تسمه تایم خودرو تعویض شود. البته این عدد برای وسایل نقلیه مختلف متفاوت می باشد و می تواند تا ۱۰۰ هزار کیلومتر هم افزایش یابد، بنابراین پیشگیری بهتر از درمان است. برای اینکه از وضعیت تسمه تایم و سلامت آن مطمئن باشید قبل از ‏هر چیز لازم است که هنگام تعویض تسمه حتما کیلومتر کارکرد خودرو و تاریخ تعویض تسمه را یادداشت ‏کنید، تا در صورت لزوم در اطلاع باشید که چند کیلومتر یا چند سال از زمان تعویض گذشته است. در صورتی ‏که این کار را نکرده اید ولی احساس می کنید زمان خیلی زیادی از تعویض نگذشته است بهتر است خودرو ‏خود را پیش افراد اهل فن ببرید تا وضعیت تسمه را برای شما بررسی کنند.

علائم شایع خرابی تسمه، ‏پوسیدگی، ترک خوردگی، ساییدگی و از بین رفتن دندانه ها هستند. علائمی از قبیل بد استارت خوردن موتور، لرزش بیش از اندازه موتور هنگام ‏کارکرد در دور آرام، سر و صدای اضافی از قسمت نزدیک قاب تسمه تایم، افزایش مصرف سوخت و کاهش ‏محسوس شتاب و قدرت موتور، در صورت مشاهده هر یک از علائم ذکر شده در اسرع وقت تسمه را عوض ‏کنید یا حداقل مطمئن شوید که ایرادهای فوق مربوط به تسمه تایم یا تایمینگ موتور نیست.

بهتر است هر بار که تسمه تعویض می شود وضعیت واتر پمپ نیز بررسی شود، زیرا واتر پمپ توسط تسمه ‏چرخانده می شود و در صورتی که خراب باشد ریسک بریدن تسمه وجود دارد. همچنین تمام قسمتهایی که ‏توسط تسمه به حرکت در می آیند یا تسمه آنها را به حرکت در می آورد، در هر بار تعویض تسمه نیازمند ‏بررسی دقیق هستند. قسمتهایی مانند هرزگردها، تسمه سفت کن، میل سوپاپ، پولی میل سوپاپ و پولی میل ‏لنگ.‏